اخذ از تبیان (به خاطر اهمیت کار در اینجا آورده شده است.)
یکی از مسائلی که امروزه در باره ی لباس خانم ها مطرح است ، بحث پوشش برتر و اینکه آیا چادر واقعا پوشش برتر است یا نه ،می باشد . برای بحث پیرامون این موضوع مهمان سرکار خانم نیلچی زاده بودیم .
برای آن دسته از کاربران عزیزی که با ایشان آشنایی کامل ندارند ،سرکار خانم فروغ نیلچی زاده کارشناس ارشد فلسفه و
و حکمت از مدرسه عالی شهید مطهری و دانشجوی دکترا می باشند. در کنار کارهای پژوهشی که از دوران متوسطه آغاز کرده اند در حوزه و دانشگاه نیز تدریس داشته اند. ایشان در فعالیت های پژوهشی و تحقیقی و اجرایی زیادی بوده اند که در این مقال نمی گنجد و برخی از آنان به شرح زیر است :
1. کسب رتبه نخست کشوری رشته مفاهیم در اولین دوره مسابقات قرآن دانشجویی
2. پژوهشگر گروه تلویزیونی بانوان به سرپرستی خانم ثقفی وشهید آوینی درسال 70 (یکسال قبل از شهادتشان)
3. دبیر سرویس معارف فصلنامه شورای فرهنگی – اجتماعی زنان
4. رییس گروه پژوهشی دختران وزنان جوان سازمان ملی جوانان از سال 85 تاکنون
5. رئیس کمیته علمی جشنواره بین المللی نور(عفاف وحجاب) سال 87
. همکاری با صداوسیما و رادیو در برنامه هایی چون:
کارشناس دینی در :
شبکه1: برنامه نیایش وخانواده
شبکه 4: ارتباط نزدیک و برنامه قرآن ، مشاوره ،زندگی
شبکه 5:برنامه نشانی،به خانه برمی گردیم
شبکه 6: گفتگوهای اختصاصی خبری در موضوعات زن ، حجاب ، حضور اجتماعی زنان
تبیان مهمان ایشان بود در دفتر کار شان . قبل از ملاقات از دانشجویان شان در باره ی حسن معاشرت شان بسیار شنیده بودیم و در برخورد اول آنقدر مجذوب سخنان زیبا ، مستدل و دلنشین و برخورد خوب ایشان شدیم ، که با وجود مشغله ی زیادشان قول گرفتیم که بتوانیم هر از گاهی مزاحم شان شده و سوالات شما کاربران عزیز را با ایشان در میان بگذاریم .
تبیان : خانم نیلچی زاده ، دستورات مربوط به حجاب در دین اسلام از چه منبعی بوده است ؟
- برای دستورات زندگی و برای رسیدن به قوانین صحیح زندگی باید به امانت های پیامبر اکرم صلوات الله مراجعه کنیم .امانت هایی که پیامبر خاتم برای امتش گذاشت ، کتاب خدا و عترت است به عبارت بهتر ، کتاب ناطق و کتاب صامت.
باید تمام آیات قرآن را نه فقط آیات مربوط به حجاب رامطالعه کنیم و در رفتار و گفتار ائمه تامل کنیم، راهکارهای لازم در این کتاب یک هویت کامل برای حجاب دارد ،به حجاب به عنوان کاور زن مسلمان نگاه نشده است . حجاب منش و هویت زن مسلمان است .برای همین در مکان هایی که به اجبار خانم ها چادر بر سر می کنند، رفتار و آرایش آنها متناقض با چادر است .چرا؟ برای ما حجاب کاور نیست بلکه یک هویت است. یک فرهنگ است.
ما به عنوان زن مسلمان حجاب برای ما هویت و فرهنگ مان است . برای پیدا کردن عناوین و حدود آن به سراغ کتاب دینی مان و سنت امامان خود می رویم که در این صورت به دو نوع حجاب می رسیم .
در مدل حداقل، اسلام می گوید : ای زن مسلمان در هر جای دنیا که زندگی می کنی نگاه کن به زنان امتت، اما زنان پاکدامن جامعه ی خود . در هر جامعه ای عفاف بخشی از هویت پاک فطری انسان هاست.تو هم همان لباس را می توانی بپوشی و به آن مکمل های قرآنی را اضافه کن .
من معتقدم که دو نوع حجاب در دستورات دینی مان داریم : حجاب حداکثری و حجاب حداقلی .همانطور که در تمام دستورات دینی مان همین طور است . هر واجبی در کنارش یک سری مستحبات دارد. نماز واجب است و بیشتر از واجب مستحباتش را به ما یاد می دهند ، می گویند بهتر است اینگونه عمل کنی . اگر نکنی ضرر بزرگی نخواهی کرد اما یک چیز هایی را از دست می دهی.و کنا ر این واجب یک حرام (چراغ قرمزاصلی) وقبلش چراغ زرد چشمک زن (مکروهات)
در فرهنگ دینی و اسلامی معنی حجاب یعنی : کنترل و مهار جاذبه های زنان در مقابل نامحرم در تمام حیطه های وجودی اش . این کنترل و مهار سبک دارد .بخشی سبک خاص وبخشی سبک عمومی .
سبک و مدل عام : دختر و زن مسلمان برای حفظ حدود شرعی نباید الزاما مثل زن عرب لباس بپوشد. دین اسلام دین خاتم است. کامل ترین دین است پس باید برای تمام زمان ها و تمام مکان ها کاربرد داشته باشد ، تا تمام کمالات بشری را به بروز برساند .موطنش عربستان است اما نسخه اش عربی نیست.
آیا اگر زنی در فرانسه مسلمان شود باید مثل عرب ها لباس بپوشد؟ نه !
در مدل حداقل، اسلام می گوید : ای زن مسلمان در هر جای دنیا که زندگی می کنی نگاه کن به زنان امتت، اما زنان پاکدامن جامعه ی خود . در هر جامعه ای عفاف بخشی از هویت پاک فطری انسان هاست.تو هم همان لباس را می توانی بپوشی و به آن مکمل های قرآنی را اضافه کن .
1- مرحله ی یک به زنان پاکدامن نگاه کن .
2- مرحله ی دو مانند آن ها لباس بپوش .
3- مرحله ی سه که وارد فراینداسلامی سازی اش می شود : مکمل های قرآنی را اضافه کن که دارای مهر استاندارد قرآنی شود.
حجاب قرآنی : گردی صورت آنقدر که وضو می گیری ، و دستان تا مچ البته بدون زینت . مابقی اش طوری باشد که مشخص نشود تو زنی یا مرد . زیبایی ها و جلوه های زنانه ات نشان داده نشود.
تبیان : پس رعایت حجاب تنها با یک نوع پوشش نیست؟
-نه ، حجاب باید قابلیت اجرا در مکان هاو زمان های مختلف را داشته باشد . بگذارید ریشه ای تر صحبت کنیم .
حجاب قصری است که 5 درب ورودی دارد.
محور اول : محوری که سریع دیده می شود حجاب بدنی است که برخی متاسفانه حجاب را منحصر به آن می دانند.مخاطب این مرحله بیشتر زنان هستند .چون جاذبه های زنانه در بیولوژیک آن هادیده می شود.
محور دوم : حجاب در نگاه است که بیشتر به مردان اشاره می کند چون محرک های ویژه مردان در نگاه است.
محور سوم : حجاب در گفتار است که باز تاکید بیشتر به زنان است زیرا زیبایی گفتاری در زنان است برای همین لالایی گو ها و پیجر ها زنان هستند.
محور چهارم : حجاب فکر و خیال است .من در خیال خودم و در احساس خودم حق ندارم به نامحرم بپردازم . برخی در ظاهرشان حجاب را رعایت می کنند اما در خیالشان نه . مصونیت حقیقی این است که در درون خودم ، خود را مدیریت کنم.
محور پنجم : حجاب در رفتار است به قول شهید مطهری (ره) در رفتارت نشانه دارو زبان دار نباش ! که نامحرم را به خود جلب کنی تعاملاتت نباید با پالس جنسی همراه باشد.
حجاب همه ی این ها را در بر می گیرد که در هر جای دنیا و هر زمانی باید رعایت شود اما حجاب مرحله ی اول دو نوع دارد.
حجاب حداقل که قرآن به آن در آیه ی خمار اشاره می کند : ای زنان عرب لباس شما کامل است پوشش زنان عرب جاهلی را داشته باشید اما زنان عرب جاهلی عفیف . پوشش سرتان را طوری بیندازید که گردن و برجستگی های زیر آن را بپوشاند .
حالا با این مدل بی اندازه تنوع در دنیای زن مسلمان می توانی ببینی . در این مدل حجاب چند خطای شناختی رخ می دهد چون حجاب با لباس مخلوط شده است زیرا حجاب شده همان لباس حضور اجتماعی زن مسلمان و مکمل اضافه شده که پوشش سر و برخی مناطق بدن است .
اسلام در نماز می گوید حمد و قل هوالله را بخوان ، ذکر رکوع و سجود حداقل را به من یاد داده و الی آخر اما تاکید می کند
اگر می خواهی نماز خوبی بخوانی به استقبال نماز برو، این مستحبات را انجام بده تا در وجودت تاثیر کند در باره ی حجاب هم همینطور است . در حجاب درجه ی یک قرآن جلباب را داریم .
جلباب در لغت یعنی شب در سیاهی پیچیده شد. پس رنگ حجاب برتر سیاه است . و حجاب جلباب غیر از لباس تن است. یعنی هر چه پوشیده ای به آن پوششی ز سر تا پا اضافه کن.چادر با این ویژگی تبدیل می شود به چیزی غیر از لباس تن .
در دنیای امروز از جهت حجم و مقدار پارچه در لباس به حداقل رسیده است . قدیم مرد و زن چند لباس بر تن می کردند اما امروزه بعضا یک تک لباس می پوشند. و یکی از دلایل آن حجم نمایی بدن نیز هست .
مجسمه داوید با بدنی کاملا برهنه ساخته می شود . برای این است که در عصر بعد از رنسانس بحث جسمانی تخیلی مهم است و مسائل جنسی قبح زدایی می شود زیرا در نگاه آن ها انسان موجود بهشتی نیست بلکه جسمی و خاکی است. و این موضوع و لباس های بدن نما آسیب های زیادی به انسان ها زده است که اسلام آن را پیش بینی کرده و به همین دلیل حجاب برای زنان و مردان آورده شده .
تبیان : پس چادر حجاب برتر است .آیا همه ی زنان مسلمان اگر بخواهند حجابشان را حداکثری رعایت کنند باید مثل هم لباس بپوشند؟
چادر حجاب برتر است اما این جلباب به این معنی نیست که همه جای دنیا یک شکل باشد . و الزامی نیست تمام زنان دنیا حجاب کاملشان شکل عرب ها باشد.
مردهای عرب عبا را روی دوششان می اندازند و زنان همان عبا را بر سر می کنند.
درفرهنگ غرب ،قرار است لباس زنان پوست دومشان باشد و بیشتر بدنشان را نمایش دهد و مثل یک ویترین متحرک نگاه ها را صید کند. و از این کار لذت ببرد. حجم لباس هم کم می شود ، تنگ و بدن نما می شود ، رنگ هایش مهیج می شود . در صورتیکه در فرهنگ سنتی ملل لباس زن و مرد پوشیده و چند لایه است .
فرهنگ سکولار و لیبرال انواع آسیب های فرهنگی را زده که مهم ترین آن لباس است. پوشش هر فردی پرچم وجود اوست . و پرچم سکولاریسم لباس هایی است که مد است . جسم نمایی و اصالت جنسیت.اینها اون چیزی است که انسان را به قربانگاه می برد.که اسلام با این ها مبارزه می کند.
هر نوع چادری که سایز پذیر باشد دیگر جلباب قرآنی نیست. پس وقتی می گویند چادر فون،چادر بدنی و ... یعنی مسخره کردن چادر.مهمترین چیزی که از لباس ملی برایمان مانده بود چادر زنان بود که امروزه با عدم آگاهی تعدادی دوست و غرض ورزی دشمنان آسیب می بیند.
جلباب یرای زن عرب همان عباست . برای زن افغان همان مقنعه ی بلندو پوشیه و مانتو های بلند است و برای زن ایرانی همان چادر اصیل ایرانی است .و مهمترین ویژگی اش سرتاسری بودن آن است .
در قرآن بحث أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ(1) برای جلباب به عنوان آثار موثر اجتماعی گفته می شود.
تو با این ویژگی شناخته شوی که نمی خواهی در دسترس نامحرم باشی .در جامعه نمی توان گفت آنقدر ضریب امنیت را بالا ببریم که من به عنوان یک زن هر طور که خواستم لباس بپوشم .کسانی هستند که مشکل روحی دارند .قرآن کلمه اذیت را به کار می برد .تو به نحوی عمل کن که اذیت ها به حداقل برسد .
چرا ؟ چون تو به عنوان زن مسلمان حق داری در جامعه فعالیت داشته باشی و من اعتقاد دارم که شما به عنوان یک زن باید در جامعه حضور موثرداشته باشی . من معتقدم حضور اجتماعی زنان حدا کثری(نه شغل) در جامعه مورد نظر اهل بیت است . البته معیار می دهد هم برای زن و هم برای جامعه .
تبیان : چادر اصیل ایرانی همین چادر هایی است که معمولا بر سر خانم هاست یا چادر های آستین دار؟
- بر اساس تحقیقات من چادر نیم دایره چادر اصیل ایرانی نیست . چادر اصیل ایرانی به زمانی بر می گردد که ایرانی رسما شیعه شد . بعد از جنگ قادسیه ایرانی ها مسلمان شدند اما چون اسلام حقیقی به آن ها نرسیده بود دچار تناقض شدند . تا زمانی که در زمان صفویه شیعه شدند و گمشده های تاریخی شان را در این مکتب پیدا کرد ند.
مقام رهبری می فرمایند: میراث صفویه برای ما عشق به اهل بیت است .البته مشکلاتی هم داشتند اما خدمات زیادی آن زمان انجام شد. در آن دوره یک چادر تولید شد به نام چادر کمری یا چادر اصیل ایرانی و کلمه ی چادر قجری یک ناسزاست زیرا قاجاریه زمانی بود که ایران از لحاظ فرهنگی افول کرد . این اسم را رضا خان انداخت بر سر زبان ها .برای تمسخر چادر ایرانی.
چادرکمری بیشترین شباهت به چادر حضرت زهرا سلام الله را دارد اما نسخه ی ایرانی آن و من به عنوان یک زن ایرانی به آن افتخار می کنم .
این چادر از پشت مانند همین چادر های معمولی نیم دایره ایست . اما از کمر تا40 سانت به پائین سه لایه است و حجم بدن را نشان نمی دهد هر دودست آزاد است . آسیب چادر های آستینی امروز را ندارد و می توانی روگیری هم داشته باشی. چادر مهم ترین ویژگی اش این است که تو برای خودت یک حریم شخصی منحصر به فرد داری.با چادر های آستین دار نمی توانی در هنگام لزوم رویت را بگیری . ما در دستورات دینی مان داریم که اگر کسی حد حجاب حداقلی را رعایت کرد و احساس کرد کسی نگاه ناسالمی به او دارد موظف است رویش را بیشتر بگیرد که با چادر اصیل ایرانی میسر است در ضمن آنکه کاربرد آسانی هم دارد.به عبارتی پوشیده تر از چادر و راحت تر از مانتو.
تبیان :چگونه به این موضوع رسیدید که چادر نیم دایره چادر فعالیت اجتماعی زنان ایرانی نبوده است؟
- در دوره ی رضا خان ابتدا دوسال قبل از کشف حجاب زنان لباس مردها را تغییر داد تا مردم را از هویت ایرانی - اسلامی خود دور کند. و قیچی داد دست مامور ها کت های بلند را کوتاه کرده و دستار های سرشان را بر دارد و کلاه پهلوی سرشان بگذارد. چرا؟ چون مردها خرد شوند ودر مقابل کشف حجاب زنان خیلی مقابله نکنند.
وقتی چادر از سر زنان می کشیدند ،همان چادر کمری سر زنان بود زیرا این چادر های معمولی احتیاجی به کشیدن ندارد کسی پایش را روی آن بگذارد از سرت می افتد اما در تاریخ آمده که چادر را می کشیدند و زنان به زمین می خوردند.
در دوره ی رضا خان با حجاب بر خورد نظامی گری می شود و در بخشی از جامعه نوع پوشش تا دامن های کوتاه هم می رود . در دوره ی محمد رضا به او می گویند که بر خورد با حجاب نکن اما آنقدر زنان چادری را تحقیر کن که خودشان چادر را کنار بگذارند.
و از طرفی جامعه بستر مناسبی برای حضور زنان با چادر های کامل و کمری در کنار خانمی با دامن کوتاه و لباس نامناسب نبود . پس خانم های با حجاب کامل ما کمتر فعالیت اجتماعی می کردند . اما در خانه ی هر زن بی حجاب و با حجابی چادر نماز مانده بود .
بعد از انقلاب اسلامی فرصت آمدن زنان با حجاب کامل در اجتماع مهیا شد و خانم ها باچادری که برای نماز طراحی شده بود ، به اجتماع آمدند . کاربرد آن سخت بود ، به آن کش دوختند ، جلوی چادر را دوختند ، برایش جای دست گذاشتن اما هرچه به آن اضافه کردن باز هم نمی دانستی شماباید چادر را حفظ کنی یا چادر شما را .
ما باید به ایرانی بودنمان افتخار کنیم و چادر کمری حجاب ایرانی است که بالاترین درجه ی اسلامی را هم دارد.
صحبت و سوال زیاد است و وقت ما کم . در اولین فرصت مجددا با سوالات کاربران مزاحمتان می شویم و ممنون که وقتتان را به ما دادید.
پی نوشت : (1) جزء 22 سوره احزاب آیه 59 یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا یعنی : اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: (جلبابها [= روسرىهاى بلند] خود را بر خویش فروافکنند، این کار براى اینکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است؛ [و اگر تاکنون خطا و کوتاهى از آنها سر زده توبه کنند] خداوند همواره آمرزنده رحیم است.
اخذ:تبیان
کلمات کلیدی:
